سیستم اعلام حریق

 2-  سیستم های اعلام حریق موضعی

 این نوع سیستم ها بطور کلی تحت عنوان " دتکتورو اعلام حریق موضعی یا خانگی " نامیده می شود که معمولاً نسبت به دود حساس بوده و دارای یک آژیر کوچک در داخل دتکتوراست و از باتری یا برق شهر تغذیه می کند و در ساختمان های یک طبقه می تواند مورد استفاده قرار گیرد مشروط به این که بطور صحیح نصب و به موقع سرویس شوند.  دتکتورهای حریق موضعی را نباید در ساختمانهای بیش از یک طبقه مسکونی و یا در یک فضا( دوبلکس ) بکار گرفت.

 2-2- سیستم های  اعلام حریق خودکار متعارف ( معمولی )

 این سیستم ها از یک مرکز کنترل کننده و نشان دهنده ، شستی ها ، کاشف ها و وسائل هشدار دهنده حریق تشکیل شده اند. مرکز کنترل این سیستم از برق شهر تغذیه می کند و به برق باتری هم مجهز است دستگاه های متعارف معمولاً از 1 تا 32 مدار ساخته می شوند و هر مدار به وسیله دو رشته سیم که بر روی آن ها تعدادی کاشف و شستی اعلام حریق نصب می شود یک منطقه ( زون ) را پوشش می دهند  هنگامی که شرائط خاص حریق بوجود آید هر یک ازدتکتور ها و یا شستی های اعلام حریق مداری را که بر روی آن نصب شده اند، براساس تغییرات الکتریکی فعال می کند و دستگاه بطور خودکار وسائل هشدار دهنده را به صدا در می آورد.

 3-2- سیستم های اعلام حریق خودکار با قابلیت آدرس دهی

 این سیستم ها از یک مرکز کنترل کننده و صفحه نشان دهنده ، شستی ها ، دتکتورها و وسائل هشدار دهنده حریق تشکیل شده اند. مرکز کنترل این سیستم از برق شهر تغذیه می کند و به برق باتری نیز مجهز است  این دستگاه ها معمولاً از 1 تا 8 مدار ساخته می شوند. در این سیستم مدارها به صورت حلقوی هستند، یعنی دورشته سیم از خروجی هر مدار خارج و پس از نصب کاشف ها و شستی ها بر روی آن مجدداً وارد ورودی های مدار در دستگاه مرکزی می شوند و تشکیل یک حلقه ( لوپ) را می دهند. این سیستم قادر به تشخیص  ارسال شده از هر یک ازدتکتور ها ی حریق و یا شستی های اعلام حریق با قابلیت مشخص کردن محل دقیق دتکتورها و یا شستی هائی که علائم حریق را ارسال کرده اند، است. امتیاز این سیستم نسبت به سیستم متعارف یا معمولی در دقت تشخیص  کاذب و نشان دادن مکان دقیق دتکتوریا شستی اعلام حریق فعال شده در صفحه نمایش دستگاه مرکزی است.

    سیستم خودکار آدرس ده خود به سه نوع به شرح زیر تقسیم می شود:

الف – سیستم اعلام حریق خودکارغیر آنالوگ :

 در این سیستم کاشف های حریق چند مرحله ای از نوع آدرس ده، یکی از حالات زیر را به مرکز کنترل اعلام می کند( تصمیم گیرنده اصلی کاشف است ):

    - حالت عادی یا طبیعی

    - حالت اعلام حریق

    - حالت غیر عادی یا غیر طبیعی ( اشکال )

ب – سیستم اعلام حریق خودکار آنالوگ :

 در این سیستم کاشف های حریق از نوع آنالوگ هستند یعنی این کاشف ها تمام تغییرات فیزیکی شرائط محیطی خود را به مرکز کنترل ارسال می کنند ( تصمیم گیری در مورد اعلام حریق به عهده مرکز کنترل است ) و مرکز کنترل اطلاعات دریافت شده را با اطلاعات ازقبل تعیین شده مقایسه می کند و چنانچه علائم دریافت شده از مرز یک حریق واقعی عبور کند ، سیستم بطور خودکار اعلام حریق می کند. سیستم آنالوگ ممکن است حالت کاذب شبیه به سیستم غیر آنالوگ داشته باشد.

ج – سیستم اعلام حریق خودکار آنالوگ پیشرفته :

در این سیستم کاشف ها ی حریق از نوع آنالوگ است اما دستگاه مرکز کنترل از نوع آنالوگ پیشرفته است و به همین لحاظ  دریافتی از دتکتورها توسط مرکز پردازش اطلاعات مربوط به کنترل با اطلاعات از پیش ذخیره شده در دستگاه مرکزی مقایسه شده است که در صورت مطابقت با وضعیت حریق ، اعلام حریق می کند.

    امکانات و امتیازات این سیستم در کارآئی و قابلیت مراکز کنترل آن ها است که به صورت خودکار قادر به مطابقت دادن عملکرد سیستم با تغییرات ایجاد شده در ساختمان در تمام مدت شبانه روز است.

4-2- سیستم  اعلام حریق دستی :

  این سیستم ها از یک مرکز کنترل و صفحه نشان دهنده، شستی ها و وسائل هشداردهنده حریق تشکیل شده اند.

 مرکز کنترل این سیستم از برق شهر تغذیه می کند و به برق باتری نیز مجهز است. این سیستم در اماکنی مورد استفاده قرار می گیرد که افراد بطور شبانه روزی در آن جا بیدار و مشغول بکارند و امکان وقوع حریق های پنهانی بسیار ضعیف است ، لذا ایجاد هر نوع حریقی در اسرع وقت توسط حاضران کشف و با شکستن شیشه شستی های اعلام حریق ، وسائل هشداردهنده را فعال و دیگران را آگاه می کنند.

3-   اجزاء تشکیل دهنده سیستم های  اعلام حریق خودکار

1-3- دتکتوراعلام حریق

این دتکتور ها به گونه ای طراحی شده اند که نسبت به دود ، حرارت ، شعله و یا ترکیبی از آنها عکس العمل نشان دهند. انتخاب نوع " دتکتورحریق " به شرائط محیطی بستگی دارد و روش های مختلف طراحی را می طلبد.

2-3- دتکتور های دودی نقطه ای 

 اغلب آتش سوزی ها با مقادیر زیادی دود همراه هستند و دتکتور های دودی بهترین و سریع ترین وسیله برای اطلاع از وقوع حریق ها در این گونه آتش سوزی ها که خود به دو نوع ، دتکتور دودی از نوع یونیزه و دتکتور دودی از نوع فوتوالکتریک یا نوری تقسیم می شود.

    3-3 – دتکتور دودی یونیزاسیون :

 در این دتکتور ها یک جریان الکتریکی بین دو الکترود داخل محفظه کاشف در گردش است . این جریان الکتریکی براثرورود دود به داخل محفظه ضعیف می شود که باعث ارسال علائم به مرکز کنترل می شود و وقوع آتش سوزی اعلام می شود.

 این نوع دتکتورها به ذرات بسیار کوچک و نامرئی که از سوختن مواد بوجود می آید حساس و نسبت به دودهای با ذرات درشت تر حساسیت کمتری دارند.

 وجود یک منقع پرتوزا ( مثلاٌ اَمرسیوم رادیواکتیو 241 ) باعث می شود تا این نوع کاشف ها به سرعت ذرات معلق در هوا را جذب کرده ، کثیف شوند وعدم سرویس به موقع آن ها باعث ایجاد علائم کاذب می شود. هم چنین وجود جریان باد ،رطوبت و گرد و غبار برعملکرد این کاشف ها تأثیر نامطلوب می گذارند.

     4-3- دتکتور دودی فتوالکتریک یا نوری:

 در این دتکتورها یک سلول نوری_­­ (Photo Cell) ویک منبع نورانی اشعه مادون قرمز به نحوی تعبیه شده که در شرائط عادی کار ، نور ساطع شده به سلول نوری نمی رسد اما هنگامی که دود وارد محفظه دتکتور گردد، باعث پراکنده شدن نور می شود و سلول نوری با دریافت نور حساس می شود و با ارسال  به مرکز کنترل یا دستگاه مرکزی ، وقوع حریق را اعلام می کند.

این دتکتور ها نسبت به دودهای با ذرات درشت و غلیظ سریع ترعکس العمل نشان می دهند. هنگام انتخاب دتکتور باید دقت کامل توسط طراح به عمل آید تا سرحد امکان باعث ایجاد  کاذب نگردد.

     5-3- دتکتورهای حرارتی نقطه ای

این د تکتور ها نسبت به تغییر درجه حرارت هوای اطراف محیط خود و افزایش آن حساس هستند و به دو نوع زیر تقسیم می شوند:

الف – دتکتور های حرارتی ثابت :

 که درآن از یک مقاومت استفاده شده و براثربالا رفتن ورسیدن دمای محیط دتکتور به حد معینی ، از خود واکنش نشان می دهند و با ارسال علائم به دستگاه مرکزی وقوع حریق را اعلام می کنند.

ب –دتکتورهای حرارتی افزایشی :

که درآنها ازسه مقاومت استفاده شده است . مقاومت اول درمعرض هوای اطراف قراردارد و به سرعت درمقابل درجه حرارت محیط اطراف خود عکس العمل نشان می دهد ، در حالی که مقاومت دوم دورازهوای اطراف قراردارد و چنانچه در اثر ایجاد حریق ، حرارت محیط به سرعت افزایش یابد مقدار مقاومت مداراول سریع ترازمقدار مقاومت دوم کاهش پیدا خواهد کرد. اختلاف مقدار این دو مقاومت که به صورت الکترونیکی اندازه گیری می شود، باعث ارسال پیام حریق خواهد شد. مقاومت سوم هم مانند دتکتور حرارتی عمل می کند، یعنی نسبت به درجه حرارت معینی که از قبل تعیین شده حساس است.

     6-3دتکتور های پرتوافکن ( فرستنده و گیرنده ) خطی :

 این نوع دتکتورها از دو قسمت فرستنده و گیرنده تشکیل شده که دائماً پرتوئی از اشعه مادون قرمز از فرستنده به گیرنده ارسال می شود . به محض این که پرتوی بین فرستنده وگیرنده توسط دود یا هر شیء دیگر قطع یا ضعیف گردد،  وقوع آتش سوزی به مرکز کنترل ارسال خواهد شد و دستگاه اعلام حریق می کند. در مورد این دتکتورها باید به نکات زیر توجه کرد:

-         این دتکتورها باید در ارتفاع حداقل 7/2 و حداکثر 25 متر نصب شوند.

-         حداقل و حداکثر فاصله بین فرستنده و گیرنده از 10 تا 100 متر است .

-         فاصله این دتکتورها از سقف های شیب دار حداقل 3/0 متر و حداکثر 6/0 متر است.

-         اندازه فاصله افقی این دتکتور ها از هم حداکثر 14 متر است .-         اندازه فاصله افقی این دتکتورها از دیوار یا هر جدا کننده دیگر حداکثر 7 متر است.

    7-3- دتکتورهای خطی حرارتی کابلی :

دتکتورهای کابلی از طریق یک سری کابل های مخصوص که در مقابل تغییرات درجه حرارت حساس هستند عمل ردیابی حریق را انجام می دهند.

این نوع دتکتور ها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه هستند و در مکان هایی مورد استفاده از دتکتورهای نقطه ای حرارتی نیست، می توانند به آسانی مورد استفاده قرار گیرند. قابل اطمینان بودن وانعطاف پذیری این نوع کاشف ها از امتیازات آن است و در فضاهای غیر قابل دسترس مانند زیرپله های برقی ، سکوهای متحرک ، داخل محفظه موتور درماشین آلات سنگین، لکوموتیوها ، در مجاورت کابل های انتقال نیرو( سینی های کابل ) ، لوله های نفت و گاز و غیره می توانند مورد استفاده قرار گیرند همچنین این نوع کاشف ها قابلیت ارتباط با سایر سیستم ها را دارا هستند.

     8-3- دتکتورهای شعله ای :

 شعله ستونی از گازها است که توسط حرارت روشن شده و سرچشمه آن از سوختن یک جسم و یا ماده است.

دتکتورشعله ای وسیله ای است که نسبت به انرژی تابشی قابل دیدن توسط چشم انسان و یا انرژی تابشی خارج از حد فاصل دید انسان عکس العمل نشان می دهد و خود به دو دسته زیر تقسیم میشود:

 الف –دتکتورهای شعله ای مادون قرمز که به اشعه مادون قرمز ( با طول موج بالاتر از7000 آنگستروم ) که در بیشتر شعله ها وجود دارد و قابل دیدن نیست ، حساس است .

ب –دتکتورهای شعله ای ماوراء بنفش ، این نوع دتکتورها نسبت به اشعه ماوراء بنفش ( با طول موج پائین تر از 4000آنگستروم ) که قابل دیدن نیست ، به سرعت عکس العمل نشان می دهد.

    9-3- دتکتورهای لیزری :

این دتکتورها از نوع کاشف های تنفسی هستند و دود از طریق یک سری لوله P.V.C فشرده که در اطراف محل زیر پوشش نصب می شوند، توسط یک هواکش قوی به داخل محفظه دتکتور مکیده شده در جریان اشعه لیزر قرار می گیرد.

 بین دتکتور های لیزری نیز تفاوت هائی وجود دارد و در بعضی از آنها ، اشعه لیزر را در یک نقطه مرکزی در وسط محفظه متمرکز می کنند و هوای مکیده شده به داخل دتکتورمستقیماً از آن نقطه عبور داده می شود و از نظر اندازه ذرات و تعداد ذرات مورد بررسی قرار می گیرند و پس از مقایسه با اطلاعات ثبت شده از حافظه دتکتور چنانچه غلظت ذرات بیش از حد تعیین شده باشد ، دتکتورفعال می شود و اعلام حریق می کند.

در نوع دیگری از این دتکتورها ، اشعه لیزر پس از برخورد به یک صفحه مخصوص در داخل محفظه پخش می گردد و کلیه هوای مکیده شده به داخل دتکتوررا مورد بررسی قرار می دهد و پس از مقایسه با اطلاعات ، در صورت بالا بودن غلظت، اعلام حریق می کند. البته در این نوع ازدتکتور ها امکان کثیف شدن صفحه مخصوص بوسیله گردوغبار وجود دارد و در بعضی از موارد ممکن است مانع عملکرد صحیح دستگاه شود. ضمناً در بعضی از این دتکتورها که از فیلتر استفاده می شود، بمنظور جلوگیری از اشکال در عملکرد سیستم فیلترها باید تعویض شوند.

بعضی از دتکتورها لیزری دقیق دارای حساسیتی برابر 005/0%(پنج در یکصدهزار) نیز هستند و این نوع دتکتورهای بسیار حساس دارای قابلیت استفاده در مکانهایی که وسائل و تجهیزات حساس و گران قیمت، مانند سالن های مخابراتی ، رایانه ها، ساختمانهای تاریخی و قدیمی ، کتابخانه ها و آرشیوها، مراکز کنترل الکترونیکی ، تئاتر و نمایشگاه ها و غیره هستند. این نوع دتکتورها قابلیت ارتباط با سایر سیستم ها را دارا هستند.

    10-3- شستی های اعلام حریق  :

شستی اعلام حریق دستگاهی است که با شکستن شیشه آن علائم حریق بطور خودکار به مرکز کنترل سیستم ارسال و در نتیجه وسائل هشدار دهنده توسط مرکز کنترل فعال می شوند. شیشه شستی ها باید از نوعی باشد که هنگام شکستن آسیبی به دست وارد نشود

    11-3- آژیرها و زنگ های اعلام حریق:

آژیرها و زنگ ها از وسائل هشداری سیستم اعلام حریق هستند که با به صدا درآمدن آنها مأموران و حاضران در ساختمان از وقوع خطر آگاه می شوند و نسبت به رفع خطر اقدام می کنند. صدای آژیر یا زنگ ها باید از صداهای دیگرمتمایزوبرای دورترین نقطه ازهرساختمان قابل شنیدن باشد.

    12-3- چراغ چشمک زن:

این چراغ نیز از دیگر اجزاء سیستم اعلام حریق است که می تواند در مراکز مراقبتی یا درمانی و یاهر مکانی که ضرورت داشته باشد مورد استفاده قرار گیرد.

    13-3- چراغ نشانگر(LED):

این چراغ وسیله مناسبی برای دستیابی سریع به کانون یا منطقه حریق است همچنین با استفاده صحیح از چراغ نشانگر می توان چند منطقه یا زون حریق را به یک مدار وصل کرد.

 فصل دوم

 4-ضوابط طراحی و نصب سیستم های اعلام حریق خودکار و دستی:

طراحی و نصب سیستم های اعلام حریق باید با دو هدف زیر صورت گیرد:

1-   برای حفاظت از سرمایه ها

2-   برای حفاظت از جان انسانها

نیل به اهداف فوق منوط به طراحی و انتخاب صحیح تجهیزات است در اغلب ساختمانها هر دو هدف باید از طرف طراح در نظر گرفته شود و به همین لحاظ طراح قبل از طراحی سیستم باید اطلاعات زیر را کسب کند تا بتواند یک طرح موفق را برای حفاظت مکانی در برابر حریق ترسیم کند:

- مدت زمان فرارافراد ورسیدن آنها به مکان امن ( خصوصاً درساختمانهای مرتفع )

- امکانات مخابراتی محل و نحوه مطلع کردن سازمان آتش نشانی

1-4- طراحی سیستم  اعلام حریق بمنظور حفاظت از سرمایه ها:

 سیستمی مناسب برای حفاظت از اموال و سرمایه ها است که بتواند وقوع حریق را در لحظات اولیه کشف کند. طراحی این سیستم ممکن است به یکی از دو روش زیر صورت گیرد:

الف – طراحی سیستم برای حفاظت و پوشش تمام ساختمان، دراین طراحی تمامی قسمت های ساختمان باید به طور مناسب زیر پوشش قرار گیرد و بدین منظورهر فضای بسته باید به عنوان فضای جداگانه در نظر گرفته شود.

ب – طراحی سیستم برای حفاظت قسمتی ازساختمان که دارای خطر بیشتری است ، در این طراحی فضاهایی که زیر پوشش قرار می گیرند باید از سایرفضاهای پوشش داده نشده توسط مصالح مقاوم حریق جدا گردد.

 1-1-4 – اطلاعات تخصصی:

- فضاهای کاذب که دارای عمق کم تر از 80 سانتیمتراست نیاز به پوشش نخواهند داشت، مگر این که حریق بتواند ازیک محل به محل دیگر گسترش یابد.

- دستشوئی و حمام نیاز به پوشش جداگانه ندارند.

- اتاق هائی که توسط جداکننده ( پارتیشن ) و یا قفسه تقسیم شده باشند و ارتفاع بالای آنها تا سقف کمتر از30 سانتیمتر باشد، هر قسمت باید بطور جداگانه با کاشف های حریق پوشش داده شود.

- پیش ورودی به شفت آسانسوروکانال های ارتباطی بین طبقات باید توسط دتکتورهای حریق در محدوده 5/1 متری از بازشوی هر طبقه ، زیر پوشش قرار داده شوند.

- اگر یک کاشف حریق دور از دسترس و غیر قابل رؤیت باشد، ممکن است نیاز به استفاده از " نشانگر نورانی " که دور از محل " دتکتور" نصب خواهد شد، باشد.

دتکتورها نباید کمتر از 50سانتیمتر از دیوار ویا جدا کننده نصب شوند.

دتکتورها نباید کمتر از 60 سانتیمتر از موانعی که باعث جلوگیری از رسیدن گازهای گرم و دود به دتکتورها می گردند ، نصب شوند.

دتکتورهای دودی از نوع نوری یا فوتوالکتریک که به صورت خطی عمل می کنند باید طوری نصب شوند که پرتوهای تابش و بازتابش آنها تماماً موازی سقف باشد.

دتکتورها ی دودی و حرارتی از نوع نقطه ای نباید کمتر از 5/2 سانتیمتر و یا بیشتراز60 سانتیمترازسقف نصب شوند.

       - باید دقت شود که ضربه وارتعاش به دتکتورها وارد نشوند.

 2-4- طراحی سیستم اعلام حریق بمنظور حفاظت از جان انسانها:

سیستمی مناسب برای حفاظت از جان انسانها خواهد بود که بتوان با اطمینان به عملکرد به موقع آن ، وسائل هشدار دهنده را طوری فعال کند که زمان مناسب برای تخلیه افراد از طریق معابر خروج اضطراری وجود داشته باشد که می تواند شامل قسمت های زیر باشد:

الف – سیستمی که تمامی ساختمان را پوشش می دهد.

ب  - سیستمی که فقط قسمت هائی از ساختمان را پوشش می دهد که در هنگام بروز آتش سوزی خطر بیشتری را برای انسانها در هر نقطه از ساختمان بوجود می آورد.

ج – سیستمی که فقط فضاهای بحرانی را که به راههای خروج اضطراری ارتباط پیدا می کند، پوشش می دهد.

 1-2-4- اطلاعات عمومی و تخصصی:

نصب سیستم بمنظور کاهش نظارت افراد در موارد زیر ضروری است:

- در مکانهایی که افراد مسن ، بیمار و ناآشنا به ساختمان زندگی یا تردد می کنند.

- در مکان هایی که از نظر معماری امکان جلوگیری از گسترش حریق وجود ندارد.

- برای مطلع کردن به موقع افراد به منشور استفاده از مسیر فرار، قبل از اینکه توسط دود بسته شود، منطقه زیرپوشش باید شامل مسیر فرارواتاق های مجاور باشد و کاشف حریق در محل های زیر باید نصب شود:

 - در راهروها و در محل گذرگاه ها و محل های تردد افراد

 - در بالای پلکان

 - در بالای شفت های آسانسور وداکت ها

 - فواصل بین کاشف ها از دیوارها و غیره همانند فواصل بین دتکتورها درسیستم های مربوط به حفاظت از سرمایه ها است، اما فواصل بین کاشف ها در راهروهای با عرض کمتراز 5 متر می تواند بیشتر باشد،مشروط به اینکه در اتاقهای اطراف کریدور، دتکتورهای دودی نصب شده باشد.

 - ممکن است دتکتورهای اضافی جهت بستن درهای حریق و یا دستگاههای اطفاء حریق مورد نیاز باشد.

 - باید توجه بیشتری در رابطه با پیش بینی دتکتورهای دودی در اتاق خواب شود.

 5-منطقه ( زون ) حریق:

از آن جائی که هنگام آتش سوزی و یا اشکال ( مکانیکی ، فیزیکی،الکتریکی ) در سیستم اعلام حریق ، محل مربوط باید به سرعت مشخص گردد، لذا یک ساختمان باید به چندین " منطقه " کشف واعلام حریق تقسیم شود.

" منطقه " به محلی اطلاق می شود که با شرائط زیر تحت پوشش تعدادی کاشف حریق قرار گرفته باشد:

- مساحت یک " منطقه " نباید بیش از 2000متر مربع باشد.

- مساحت جستجو نباید بیش از 30 متر باشد. " چراغ های نشانگر " بمنظورتقلیل درتعداد زیاد مناطق کوچک ، می تواند مورد استفاده قرارگیرد.

- یک  " منطقه " نباید بیش از یک طبقه از ساختمان را در برگیرد.

کلیه موارد فوق فقط در باره سیستم های کشف و اعلام حریق متعارف است و در خصوص سیستم های کشف و اعلام حریق آدرس ده صدق نمی کند.

 6- کاذب:

معمولاً ایجاد کاذب در اثر عدم طراحی صحیح ، انتخاب تجهیزات متفرقه و غیر استاندارد، عدم نصب صحیح و یا عدم نگهداری و سرویس به موقع سیستم های اعلام حریق خودکار است . علل برخی از علائم کاذب به شرح زیر است :

- اشکال های الکتریکی و یا مکانیکی که شاید در اثر ارتعاشات ، ضربه ها و یا خوردگی ایجاد می شوند.

- ایجاد حرارت ، شعله و یا دود در اثر عملیات صنعتی یا پخت و پز

- دود موتور و یا اگزوز ماشین

- ایجاد جریان هوای شدید

- انجام عملیات مختلف در محل های زیر پوشش سیستم های اعلام حریق خودکار بدون آن که پیشگیری لازم انجام شود.

- سرویس کردن و یا آزمایش دستگاه های مختلف بدون اطلاع قبلی

- جریان های الکتریکی و امواج رادیوئی

- عدم سرویس به موقع

- انباشته شدن گرد وغبار و مواد آلوده کننده و یا ورود حشرات به داخل کاشف ها

- تغییرات محیطی در ساختمان- استفاده غیر صحیح ، بطور عمد و یا غیر عمد از سیستم

7- محل نصب دستگاه مرکزی سیستم  اعلام حریق و فواصل استقرار اجزاء سیستم:

1-7- دستگاه های مرکزی سیستم کشف و اعلام حریق:

این دستکاه ها باید در مکانهای مناسب و قابل دیدن و استفاده برای نیروهای آتش نشانی و ساکنان و یا متصرفین ساختمان باشد و بهترین مکان ها در نگهبانی ها یا در نزدیکی ورودی ساختمانها است به نحوی که در معرض صدمات فیزیکی قرار نگیرد. در ادامه نمونه هائی از این دستگاهها را بررسی می کنیم.

2-7- دتکتورهای دودی در سقف های مسطح:

- حداکثر پوشش یک دتکتوردودی 100 متر مربع است.

- دورترین نقطه از دیوارهای اطراف تا نزدیک ترین دتکتورنباید بیش از 5/7 متر باشد.

- حداکثر فاصله بین یک دتکتور تا نزدیک ترین دتکتوردیگر نباید بیش از10مترباشد.

- برآمدگی زیرسقف که کمتر از 15 سانتیمتر باشد می تواد نادیده گرفته شود.

- چنانچه این برآمدگی بیش از 10% از ارتفاع اتاق باشد، باید به عنوان یک دیوار محسوب شود و مساحت بین دو قسمت باید به عنوان فضاهای مجزا به حساب آید.

چنانچه برآمدگی بیش از 15 سانتیمتروکمتراز10% ارتفاع باشد، باید فاصله افقی کاشف ها به اندازه دوبرابر برآمدگی کاهش یابد.

 3-7-دتکتور های حرارتی در سقف های مسطح:

- حداکثر پوشش یک دتکتورحرارتی 50 مترمربع است.

- حداکثر فاصله بین هر قسمت از دیوار و نزدیک ترین دتکتور حرارتی نباید بیش از 2/5 متر باشد.

- حداکثر فاصله بین یک دتکتورحرارتی تا نزدیک ترین دتکتور دیگر نباید بیش از 7 متر باشد.

- برآمدگی زیر سقف که کمتر از 15 سانتیمتر باشد می تواند نادیده گرفته شود.

- چنانچه این برآمدگی بیش از 10% از ارتفاع اتاق باشد، باید به عنوان یک دیوار محسوب شود و مساحت بین دو قسمت باید به عنوان فضاهای مجزا به حساب آید.

- چنانچه برآمدگی بیش از 15 سانتیمتر و کمتر از 10% ارتفاع باشد، باید فاصله افقی کاشف ها به اندازه دو برابر اندازه برآمدگی کاهش یابد.

  4-7- فواصل نصب دتکتور ها درراهرو:

- چنانچه عرض راهروها بیش از 5 متر باشد، باید بتوان به عنوان یک فضای مستقل درنظر گرفته شود.

- چنانچه عرض راهروها کمتراز5 متر باشد، باید به حداکثر فاصله افقی دتکتورها50% اختلاف 5 متر وعرض راهرو اضافه شود.

 مثال : اگر عرض راهرو 3 متر باشد خواهیم داشت:

2 = 3 -  5

متر 1 = 50% × 2

فاصله دو دتکتوردودی از همدیگر    متر  16 = 1 + 15

فاصله دو دتکتورحرارتی از همدیگر متر 6/12 = 1 + 6/11

5-7- نحوه استقرار شستی های اعلام حریق:

تمامی شستی های اعلام حریق خودکار باید با شرائط زیر نصب شوند:

- در محل هائی که نصب می شوند باید با رنگ محل نصب در تضاد باشند. ( رنگ شستی ها باید قرمز باشد).

- به آسانی قابل دیدن باشند

- در فاصله 140 سانتیمتری بالاتر از کف تمام شده ساختمان نصب شوند.

- حداکثر فاصله پیمایشی که یک فرد جهت رسیدن به یک شستی طی می کند ، نباید از 20 مترتجاوز کند.

- نزدیک در ورودی راه پله ها باشد.

- در تمام مسیر خروجی های اضطراری نصب شود.

- شستی های نصب شده بهتر است در ورودی راه پله ها و معابر خروج اضطراری ، دارای منطقه بندی ( زون ) جداگانه باشند.

   6-7- وسائل هشداردهنده دیداری وشنیداری ( سمعی و بصری ):

- باید دقت شود که محدودیت جریان هر مدار سمعی و بصری در رابطه با تعداد وسائل فوق محاسبه شود.

- صدای آژیر یا زنگ باید پیوسته باشد، اگر چه ممکن است دامنه یا فرکانس آنها تغییر کند.

- اگر سیستم اعلام حریق خودکار چند ساختمان و یا قسمت های مختلفی از یک ساختمان را پوشش می دهد و ممکن است حریق در یک منطقه ( زون ) ، قسمت های دیگر را تحت تأثیر قرار ندهد، این سیستم باید به طریقی طراحی شود که ابتدا اعلام حریق توسط وسائل شنیداری در منطقه ( زون ) حریق و یا در مناطق همجوار و یا در مناطقی که ممکن است به سرعت شعله ور شود، انجام گیرد.

- در ساختمان های کوچک ،ترتیب وسائل سمعی وبصری باید طوری باشد که هنگام حریق تمام آن ها فعال شوند.

- بطور کلی وسائل شنیداری مربوط به اعلام حریق نباید برای مقاصد دیگری به کار گرفته شود.

- ضوابط خاصی برای تعیین فواصل بین وسائل فوق وجود ندارند، اما حداقل خروجی صدا باید در نظر گرفته شود و آن 65 دسی بٍِل و یا 5 دسی بٍِل بیشتر از هر نوع صدائی که ممکن است برای بیش از 30 ثانیه وجود داشته باشد ، است .

- چنانچه سیستم اعلام حریق خودکار باید افرادی را که در خواب هستند را بیدار کند ، حداقل خروجی صدا باید 75 دسی بٍِل در کنار تختخواب باشد. همچنین باید تأثیر بسته بودن یک در و یا دیوارها ، سقف ها ویا کف ها را در کاهش خروجی صدا در نظر گرفت.

7-7- سقف های شیب دار ( دوطرفه و یک طرفه ):

- در سقف های شیب دار دوطرفه باید یک ردیف از دتکتورها در بالاترین نقطه خط رأس نصب شوند.

- در سقف های شیب دار یک طرفه باید یک ردیف از کاشف در بالاترین نقطه و با رعایت حداقل 50 سانتیمتر فاصله از دیوار جانبی
نصب شوند.

- در سقف های شیب دار باید حداکثر فاصله دتکتور ها 1% در ازای افزایش هر درجه زاویه ، اضافه کرد، این افزایش حداکثر تا 25% است

8-7- محدودیت ارتفاع:

حفاظت فضاهائی با ارتفاع بیش از 9 متر ، مشکلات خاصی را بوجود می آورد که بستگی به ارتفاع و چیدن وسائل داخل آن دارد.

ارتفاع باعث کاهش کارآئی دتکتورهای حرارتی و دودی حریق می شود. تا حدودی این محدودیت با به کار بردن دتکتورهای حساس تر می تواند از بین برود. محدودیت ارتفاع بطور کلی در جدول 3-2 نشان داده شده است.

مکان	یونیزه	نوری (اپتیکال)	دلیل انتخاب کاشف
سالن جلسات عمومی اتاق بهداشت اتاق پرستاری اتاق مراقبت کودکان آزمایشگاه رادیولوژی   اتاق عکاسی تاریک خانه و اتاق تکثیر اتاق ضبط صدا اتاق ماشین آلات برقی محل کار یا کارخانه اماکن مقدس : مانند مسجد یا کلیسا تلفن خانه مکان حمل و نقل انبار سوخت	*       ◙	* * * * * *   * *   * * *   *	در صورت استفاده از اشعه رادیواکتیو ازآژیرهای کاذب جلوگیری شود.

علامت * یعنی بهترین انتخاب علامت  ◙ یعنی بلامانع است اگر چه بهترین انتخاب نیست .

جدول 3-2- مکان مناسب برای کاشف های حرارتی

مکان	افزایشی	ثابت	ثابت با دمای زیاد	دلیل انتخاب دتکتور
اتاق بویلر اتاق خشک کن یا لندری آشپزخانه شرائط دودی	*   *	*	* *	تغییر سریع دما   در بالای اجاق گاز نباشد

 

توجه :

قبل از انتخاب نوع دتکتورحرارتی باید به دمای محیط توجه داشت.

علامت * یعنی بهترین انتخاب