تفاوت موتورهای سنکرون و آسنکرون

سرعت چرخش روتور با سرعت چرخش میدان مغناطیسی استاتور نمی تواند برابر باشد (به منظور القای ولتاژ و جریان در روتور و تولید میدان مغناطیسی) به همین دلیل سرعت چرخش میدان دوار استاتور همیشه بیشتر از سرعت چرخش روتور می باشد. مثلا در یک موتور 4 قطب که با فرکانس برق شهر یعنی 50 هرتز کار می کند، فارق از توان موتور: سرعت میدان دوار استاتور 1500 دور در دقیقه اما سرعت چرخش روتور در همین شریط و بدون بار حدود 1450 دور در دقیقه خواهد بود.

به همین علت به این موتورها، موتورهای آسنکرون گفته می شود و به علت وجود سرعت بالا، قدرت گشتاور آنها پایین و برای رسیدن به قدرت و سرعت مناسب این موتورها را با گیربکس کوپل می کنند و به علت عوامل گفته شده، این موتورها امکان کنترل بسیار دقیق در زمان راه اندازی نداشته و متعلقات کوپل شده با آن می تواند نقایص دیگر مانند لرزش، شوک و همچنین راندمان پایین موتور را به همراه داشته باشد. لازم بذکر است این دسته از موتورها قابلیت راه اندازی بصورت ستاره و مثلث را دارند.

موتورهای سنکرون، همانطور که از نامشان پیداست، سرعت چرخش میدان دوار استاتور و روتور با هم همیشه (حتی زیر بار) برابر هستند. این موتورها دارای سیم پیچ استاتور با تعداد زوج قطبهای معین است، اما بر خلاف روتور موتورهای آسنکرون، روتور این موتورها معمولاً در صنایع از آهنرباهای دائم استفاده شده است که تعداد این زوج قطبها نیز با تعداد زوج قطبهای استاتور برابر است. در این حالت با اتصال سیم پیچهای استاتور به برق 3 فاز و تولید میدان مغناطیسی دوار، قطبهای غیر همنام استاتور و روتور یکدیگر را جذب و به دنبال یکدیگر شروع به حرکت می نمایند. این رخداد باعث می شود تا سرعت چرخش روتور با سرعت چرخش میدان مغناطیسی دوار استاتور برابر باشد.

به همین منظور می توان با تغییر فرکانس و تعداد زوج قطبها به سرعت دلخواه چندین هزار دور تا چند دور در دقیقه دست یافت. در صنعت آسانسور نیز این موتورها را به گونه ای می سازند تا سرعت و گشتاور مورد نیاز تأمین گردد. یعنی با بالا بردن تعداد زوج قطبها (مثلا 19 زوج قطب) و پایین آوردن فرکانس (مثلا 21 هرتز) موتورهایی تولید شد که سرعت چرخش شفت یا همان روتور آن کنترل شده و مناسب (مثلا 132 دور در دقیقه) خواهد بود. در این شرایط هم قدرت و هم سرعت مورد نظر تأمین شده است.

حال با این شرایط دیگر نیازی به استفاده از گیربکس نخواهد بود و نتیجتاً راندمان موتور نیز به مراتب بالاتر خواهد بود. در این موتورها به علت تعداد زوج قطب های بالا، فاصله هر قطب از هم کم و باعث می شود کنترل بسیار دقیقی از موتور بدست آورد. یعنی با کنترل دقیق میدان دوار استاتور، همان دقت و نظارت نیز بر چرخش روتور خواهیم داشت به همین علت این دسته از موتورها در صنعت آسانسور دارای کنترل و کیفیت حرکتی به مراتب بالاتری نسبت به موتورهای آسنکرون هستند. لازم بذکر است این موتورها تنها به شکل ستاره قابل راه اندازی هستند.