ایــنـکــودر و دیکودر چــیـســـت ؟

اینکودرها از طریق یک وسیله مدرج شده متناسب با نوع حرکت ، که انواع آن توضیح داده می شود و دو سنسور A و B ، دو سیگنال تولید می کنند . این سیگنالها به نام سیگنال سنسور A و سیگنال سنسور B نامیده می شوند و با ثابت بودن وسیله مدرج شده و حرکت سنسورها و یا ثابت بودن سنسورها و حرکت وسیله مدرج شده تولید می شوند . هرچه تعداد سیگنالهای تولید شده در یک فاصله ثابت بیشتر باشد واحد اندازه گیری کوچکتر و در نتیجه دقت اندازه گیری بیشتر می شود .
این سیگنالها به دو شکل آنالوگ و یا دیجیتال تولید می شوند . ( به استثناء سیستم پرچمی FLAG ، اگر مدت زمان یک سیگنال را تا سیگنال بعدی در یک حرکت با سرعت ثابت و تقسیمات 360 درجه در نظر بگیریم ، 180 درجه سطح پائین ( صفر منطقی ) و 180 درجه سطح بالا ( یک منطقی ) می باشند . حال اگر دو سیگنال A و B را با هم مقایسه کنیم شاهد این تقسیمات به چهار منطقه 90 درجه ای خواهیم بود که اختلاف 90 درجه ای این دو سیگنال در هم سطح شدن و پردازش آن می تواند منتهی به تشخیص جهت حرکت شود .
به این ترتیب که اگر سیگنال A اول یک منطقی شود و با اختلاف 90 درجه سیگنال B در سطح یک منطقی قرار گیرد جهت حرکت به یک سو و در صورتی که سیگنال B اول یک منطقی شود و با اختلاف 90 درجه سیگنال A در سطح یک منطقی قرار گیرد ، جهت حرکت مخالف جهت اول تشخیص داده می شود . اینکودرها سیگنال سومی به نام Z دارند که این سیگنال را مرجع ( REFRENC ) می نامند .
اینکودرها بنا به نیاز مصرف برای تولید تعداد سیگنالهای مختلف ساخته می شوند که می توان به انواع یک سیگنال ، 2 سیگنال ، 3 سیگنال و 6 سیگنال اشاره کرد .
نوع 6 سیگنال آن تشکیل شده از سیگنالهای A و B و Z است که قبلاً به آنها اشاره شد . سه سیگنال بعدی سیگنالهای " Aو " Bو " Z هستند که این سیگنالها دقیقاً مخالف سیگنالهای A و B و Z عمل می کنند . به این ترتیب که وقتی سیگنال Aدر سطح منتفی یک قرار دارد سیگنال " Aدر سطح منطقی صفر قرار می گیرد . عملکرد سیگنالهای " Bو " Zنیز همانند سیگنال " Aاست .
رایج ترین نوع اینکودرها که برای اندازه گیری میزان جابجائی در سطح مورد استفاده قرار می گیرد ، سخت افزار ماوس ( mouse ) است که روی اکثر میزها در کنار کامپیوترها دیده می شود برای لمس کردن نحوه عملکرد اینکودرها شما می توانید با بازکردن قاب این دستگاه شاهد دو صفحه مدرج دوار ، دو سنسور نوری و مدار الکترونیکی باشید . با حرکت دادن ماوس در سطح ، گوی زیرین به حرکت درآمده و باعث حرکت صفحه مدرج در میان سنسورها می گردد به همین طریق سیگنالهای A و B تولید می شوند . پردازش این سیگنالها میزان جابجائی حول محور X و Y را تعیین می کند .

سنسورها :

سنسورها انواع گوناگونی دارند که کاربرد هر کدام متفاوت است . از انواع آن می توان سنسورهای تماسی ( سوئیچ های مکانیکی ) غیر تماسی آهنربائی ( MAGNETIC ) و نوری ( OPTICAL ) را نام برد .

سوئیچ های مکانیکی :

سوئیچ های مکانیکی با تماس فعال و یا غیر فعال می شوند مانند سوئیچهائی که در سیستم مدار ایمنی آسانسور و یا شناسائی مورد استفاده قرار می گیرد .

آهنربائی ( MAGNETIC )

سنسور آهنربائی به میدان مغناطیسی حساس است مانند سنسورهائی که برای شناسائی طبقات مورد استفاده قرار می گیرد .

سنسور نوری

این نوع سنسورها از یک فتودیود و یک فتوترانزیستور تشکیل شده اند که اصطلاحاً به فتودیود فرستنده و به فتوترانزیستور گیرنده می گویند این سنسور با عبور از روی وسیله مدرج و قطع و وصل شدن ارتباط بین گیرنده و فرستنده سیگنال تولید می کند .

وسیله مدرج :

وسیله مدرج تعیین کننده تعداد سیگنالهای تولید شده توسط سنسورها است که سه نوع آن به شرح ذیل می باشند :
1. نوار TAPE
2. صفحه دوار
3. پرچم FLAG

1. نوار TAPE

این نوع معمولاً در اینکودرهائی که سنجش اندازه حرکت در طول و یا ارتفاع را بر عهده دارند تعبیه می گردد . در این روش از یک نوار پانچ شده و یا نوار انعکاسی استفاده می شود .

2. صفحه دوار

این نوع معمولاً در اینکودرهائی که سنجش اندازه حرکت در طول و یا ارتفاع را بر عهده دارند تعبیه می گردد . در این روش از یک نوار پانچ شده و یا نوار انعکاسی استفاده می شود .

3. پرچم

FLAG در این روش با قراردادن پرچمها در محلهای مورد نیاز و عبور سنسور از روی پرچمها ، سیگنال تولید می شود . آلیاژ پرچمها باید از نوعی باشد که سنسورها نسبت به آن حساس باشند برای مثال اگر از سنسورهای حساس به میدان مغناطیسی استفاده می شود باید جنس پرچمها از نوع مگنت ( آهن ربائی ) باشد